zondag 26 mei 2013

Een jaar literatuur

Dit jaar heb ik 4 boeken gelezen: De aanslag(Harry Mulisch), Mijn haar is lang(Herman Brusselmans), Karakter(Ferdinand Bordewijk) en Bezonken Rood(Jeroen Brouwers).

Het zijn vier totaal verschillende boeken. In 'De aanslag' het serieuze verhaal over de nasleep van een oorlog.  In 'Mijn haar is lang' vooral een hoop grappige onzinnigheid. 'Karakter' is een sterk verhaal en 'Bezonken Rood' is een autobiografisch boek. 'Mijn haar is lang' vond ik veruit het leukste boek om te lezen. Hoogstaande literatuur is het niet te noemen, maar de grappige passages en gesprekken in het boek waren erg leuk om te lezen. 'Bezonken Rood' was een indrukwekkend boek, maar ik heb m'n twijfels over de waarheid van het vertelde verhaal. Daardoor weet ik niet zo goed wat ik moet geloven en verliest het boek voor mij de geloofwaardigheid. 'Karakter' is gewoon een goed verhaal. Sterke literatuur uit 1938, maar toch is het een boek dat niet tijdsgebonden is. Het beste boek dat ik dit jaar heb gelezen vond ik 'De aanslag'. Het boek schetst op een indrukwekkende manier de mentale gevolgen van een oorlog. 'Gaat de oorlog ooit uit jou?' vroeg Marco Borsato zichzelf eens af. Anton kan zijn oorlogstijd pas na jaren afsluiten wanneer hij duidelijkheid heeft over wat er zich heeft afgespeeld. Behalve de goed weergegeven nasleep vond ik het ook een sterk verhaal en ik zag het einde ook zeker niet aankomen. Het beste verhaal met een duidelijke boodschap: Het beste boek dat ik gelezen heb dit jaar.

Bezonken Rood

In Nederland is de geschiedenis van Indonesiƫ nog altijd een moeilijk onderwerp waar veel mensen liever niet over praten. Toch is het iets wat je nog regelmatig aantreft in kranten en tijdschriften. Wat sommige Nederlanders hebben moeten verduren in Indonesiƫ komt naar voren in het boek 'Bezonken Rood' van Jeroen Brouwers.

Hier is een recensie van 'Bezonken Rood' te vinden. Onderaan de pagina staat de recensie, afkomstig uit De Groene Amsterdammer. Ook hier kun je een recensie van het boek vinden.

Het boek verscheen in 1981. In het boek verteld Brouwers over zijn ervaringen in het jappenkamp Tjideng. Het boek komt moeilijk op gang met enkele passages die niet van belang zijn voor het uiteindelijke verhaal. Zo is het verband tussen eelt weg krabben en het interneringskamp moeilijk te vinden. Wanneer Brouwers echter begint te vertellen over zijn verleden in het kamp wordt het boek erg indrukwekkend. Brouwers vertelt over de dingen die hij gezien heeft in het kamp. Indrukwekkend is het stuk waarin hij vertelt over de dingen die zijn moeder moest doorstaan. Ze moest geheel naakt een nacht buiten doorbrengen terwijl er mitrailleurs op haar gericht waren. Wanneer ze later ook eten mee smokkelt wordt ze tot bloedens toe in haar kruis getrapt. Brouwers geeft aan dat hij in het kamp weinig mentale klappen heeft gehad. Hij heeft zich vermaakt op de momenten waarop mensen slecht behandelt werden door de Japanners. Pas jaren later heeft hij de mentale klap gehad. Hij is aan de drank geraakt en volgens hem zelf is hij niet gemaakt om gelukkig te zijn. Hij isoleert zichzelf en de dood van zijn moeder lijkt hem ook niet echt te raken. Al met al was dit een indrukwekkend boek om te lezen. De afschuwelijke dingen die hij vertelt over zijn belevenissen in het kamp raken je erg als lezer. Toch heeft het boek veel kritiek gehad, zoals ook al in de recensie duidelijk wordt. Volgens sommigen is het boek grotendeels verzonnen. Brouwers was nog erg jong toen hij in het kamp zat. Critici menen dat hij de verhalen wat 'spannender' gemaakt heeft en dat lang niet alles op feiten is gebaseerd.

Het is moeilijk te zeggen of het te rechtvaardigen is wat Brouwers heeft geschreven. Als de verhalen niet op feiten zijn gebaseerd, dan wordt er dus een valse geschiedenis neergezet. Aan de andere kant blijft het literatuur en heeft Brouwers het recht om te vertellen wat hij wil. Ik persoonlijk vond het in ieder geval een interessant en indrukwekkend boek, ongeacht of het op feiten is gebaseerd. Ik denk dat Brouwers dit boek geschreven heeft als therapie. Hij zag dit mogelijk als een kans om zijn trauma te verwerken. Maar hij wilde waarschijnlijk ook gewoon veel boeken verkopen en er veel aan verdienen. Misschien dat hij daarom de werkelijkheid iets heeft verdraaid.

Een roman van vader en zoon

In het boek 'Karakter' van Ferdinand Bordewijk zien we verschillende karakters die met elkaar botsen. Dit zorgt vanzelfsprekend voor de nodige problemen.

Hier is een goede samenvatting van het boek te vinden. Hier is een recensie van het boek te vinden. Ook hier  is een een recensie van het boek te vinden. Het gaat dan om de eerste recensie uit de Telegraaf onder aan de pagina.

In het boek, zoals de titel al suggereert, staan de botsende karakters van de personages centraal. De hoofdpersoon van het boek is Jacob Willem Katadreuffe. In het boek wordt een aantal keer aangegeven dat zijn uiterlijk lijkt op die van zijn moeder. Op pagina 15 van het boek wordt aangegeven dat hij een mooi gebit heeft. Er wordt ook gezegd dat hij dezelfde bruine ogen heeft als zijn moeder. Er wordt gesuggereerd dat het een knappe jongen is en dat zijn uiterlijk in zijn voordeel kan werken. Hij groeit op samen met zijn moeder. Hij woont met haar in een arme buurt. Hij toont veel interesse voor rechten en heeft een verzameling boeken. Opvallend is dat hij in het begin van het boek weinig gevoel lijkt te tonen. Pas later in het verhaal komen zijn emoties en gedachten meer naar voren. Met zijn moeder heeft hij geen goede band, maar aan het einde van het verhaal realiseert hij zich dat zijn moeder altijd het beste met hem voor gehad heeft. Zijn moeder is een vrouw die vooral zelfstandig wilt zijn. Zij heeft zich altijd alleen moeten redden en ze wil dat haar zoon dat ook doet. Hij moet op eigen benen kunnen staan vindt zij. De verhouding met zijn vader is erg slecht. In zijn jeugd heeft hij geen contact met zijn vader. Dit komt pas later, wanneer zijn vader als deurwaarder bij hem en zijn moeder komt. Wanneer Jacob zijn best doet om een goede advocaat te worden werkt zijn vader hem in alle opzichten tegen. Het gaat hier dus om twee botsende karakters. Vandaar de titel. Toch kijkt Jacob op tegen zijn vader. Hij vindt dat zijn vader veel charisma heeft. Jacob is een zogenaamde 'Round Character'. In het boek maakt hij een sterke ontwikkeling door. Als lezer volg je de veranderingen in zijn karaktereigenschappen. Zijn vader is een gesloten persoon. Een harde persoonlijkheid die geniet van zijn werk als deurwaarder. Toch is ook hij een Round Character. Zijn karaktereigenschappen worden duidelijk weergegeven in het boek. Erg veel verandering in zijn karakter is echter niet zichtbaar. Ook zijn moeder Jacoba is een Round Character. Er worden veel karaktereigenschappen besproken en er worden veel veranderingen in haar leven besproken.

Ik vond 'Karakter' een erg interessant boek. De botsende personages zorgen voor een verhaal dat boeiend blijft om te lezen. De verschillende eigenschappen van de personages zorgen voor veel spanning tussen de personen in het boek. Hierdoor blijft het boeiend om te lezen. In het boek is ook veel kritische spanning te vinden. Je vraagt je bijvoorbeeld het hele boek af waarom zijn vader Jacob zo tegenwerkt.

Het boek is in 1997 verfilmd door Mike van Diem. De film won een Gouden kalf en een Oscar.

zondag 3 februari 2013

Mijn haar is lang


Naar de kapper gaan kan nog voor grote problemen zorgen, zoals duidelijk wordt in het boek ‘Mijn haar is lang’ van de Vlaamse schrijver Herman Brusselmans.

Herman Brusselmans werd geboren op 9 oktober 1957 in Hamme. Eind jaren 70 was hij een vrij succesvolle voetballer. Hij studeerde filologie in Gent, waarna hij in een bibliotheek ging werken. Over zijn leven in deze bibliotheek schreef hij in 1985 een boek: De man die werk vond. Zijn werk is vaak autobiografisch en drank, seks en verveling zijn thema’s die in meerdere boeken van hem terugkeren. Buiten zijn boeken om is Brusselmans ook vaak in de media te zien. Hij heeft door de jaren heen veel kritiek gehad op zijn manier van schrijven. Critici noemen zijn werk te eentonig. Kritiek is er ook op de vele schuttingtaal die hij gebruikt. Door de vele kritiek die Brusselmans heeft op andere schrijvers in zijn boeken, wordt hij vaak niet serieus genomen. Desondanks is zijn werk populair bij een vooral jonger publiek en is hij een van de best verkopende schrijvers van Vlaanderen.

In het boek is Herman Brusselmans zelf de hoofdpersoon. Hij wil zijn haar bij laten knippen. Maar telkens gaat het mis: Zijn kapper sterft aan een hartaanval, er breekt een vechtpartij uit of er staat een vrouw op het punt om te bevallen. Uiteindelijk verliest Herman alsnog zijn haar, het vliegt namelijk in brand als hij een kaarsje van een taart wil uitblazen.

Wat meteen opvalt bij het lezen is dat Brusselmans inderdaad veel schuttingtaal gebruikt. Veel personages worden door Herman beledigd en uitgescholden, vaak zonder rede. Opvallend is ook hoe harteloos Herman zich vaak opstelt. Mensen met problemen worden door Herman met de grond gelijk gemaakt. Herman zet zijn eigen mening centraal en laat duidelijk merken dat hij deze beter vindt dan de mening van anderen. Verder worden er veel verschillende gedachten beschreven. Als hij op het ene moment nog serieus aan het vertellen is over de dood van zijn vader, springt hij opeens over op de discussie hoe je het beste auto kan rijden. Waarom Brusselmans zo chaotisch schrijft wordt niet duidelijk, maar het zorgt wel voor kritische spanning. Door deze uitgebreide beschrijving van gedachten is er veel tijdverruiming te vinden in het boek. 

Al met al vond ik het een leuk boek om te lezen. Veel passages zijn erg onzinnig, waardoor het erg grappig wordt. Wel is het zo dat het verhaal erg klein is, waardoor er veel tijdverruiming nodig is om tot een heel boek te komen. Deze tijdverruiming vertraagt het verhaal enorm, maar zorgt wel voor grappige momenten en interessante passages. Ik vond het een leuk boek om te lezen en ik zou het willen aanraden aan iedereen die graag een grappig boek leest. Maar als je op zoek bent naar een serieus boek, dan kun je ‘Mijn haar is lang’ in de schappen laten liggen.